Laodikya
Pamukkale yakınlarında yer
alan Laodikya, Denizli-Pamukkale yolu üzerinde olup şehir merkezinden 5
kilometre uzaklıkta olan bir yol ayrımı sizi Laodikya’ya götürür.
Helenistik dönemde Suriye kralı Antiochus tarafından karısı için kurulan
şehir, bu güzel kadının adını taşır. Ama Laodikya’nin Antiokus'un karısı
mı yoksa annesini mi olduğu tartışmalıdır. Laodikya, bütün ticari yolların
kesiştiği noktada olması ve ünlü Menderes nehri ve kollarının suladığı
çok mümbit topraklara haiz olması ve çok gelişmiş tekstil ve sağlık
olanakları nedeni ile kısa sürede ana doludaki en zengin ve gelişmiş şehirlerden
birisi olur. Çevrede çıkan mermerinde burada ticaretinin yapıldığı sanılır.
Bu bölgede yetişen ve siyah renkli yünü olan koyunlar, Trimata adi
verilen ve Laodikya'da tasarlanan bir giysi türü şehri antik cağların
en önemli dokuma merkezlerinden biri haline getirir. Antikçağ yazarları
Laodikya’nın batı anadoluda para işlerini ve ekonomiyi kontrol eden
şehirlerden biri olduğunu naklederler.Şehrin zenginliğinin ulaştığı
nokta 60 senesinde olan deprem sırasında açıkça görülür. Laodikya halkı
şehri adeta yerle bir eden zelzeleden sonra şehri tamamen yeniden kendi
imkanları ile, Roma İmparatorluğundan yardım almadan inşa ederler. Burada
valilik yapan Çicero şehri ve zenginliklerini anlatır. Antik Çağ
yazarları hem bir hastahanenin varlığından hem de göz hastalıklarını iyi
eden bir merhemin Laodikyada yapıldığından ve çok ünlü olan bu göz
merheminin hap haline getirildiğini ve diğer şehirlere de ihraç edildiğinden
bahsederler. Incildeki, Mektup yazılan 7 kiliseden sonuncusu olan
Laodikya günümüzde birçok Hıristiyan gurupları tarafından ziyaret
edilir. Laodikya kilisesine yazılan mektup çok acımasızdır ve çok ciddi suçlamalar
içerir. Laodikyalilar zengin ama hiçbir şeye bulaşmayan, hiç bir faydaları
olamayan olmayan, vurdum duymaz kişiler olarak suçlanırlar. Çok
geniş bir alana yayılan Laodikya önce Kanada Quebec Üniversitesi tarafından
kazılmış. Bir yüzey araştırmasından öteye gitmeyen bu erken dönem kazılarında
bazı yapıların yerleri tespit edilmiş ve gün ışığına çıkarılmış.
Şehrin 12.000 kişilik stadyumu, iki tiyatrosu ile hemen gözümüze çarpıyor.
Son yıllarda yerel tekstil firmaları, Denizli Valiliği desteği ile
burada kazı yapan Pamukkale Üniversitesi Laodikyadaki ana caddeleri ve bu
caddelerde yer alan anıtsal kapıları, çeşmeleri kazıyor.
Şehrin ziyareti Kısa bir yol
sizi kazı alanının toprak otoparkına götürüyor.. Bu bölgede karşınıza
ilk olarak şehrin Agorası ve kilise olarak adlandırılan büyük yapı ve şehri
kuzey-güney istikametinden kesen ana cadde çıkıyor. Ana caddede yapılan kazılarda
ortaya çıkan bir anıtsal çeşme ve kapı dikkatimiz çekiyor. Cadde boyunca
dükkan ve sütun sıraları yer alıyor. Caddenin sonunda ise anıtsal çeşme
bulunuyor. Anıtsal çeşmeyi süsleyen mimari parça ve kabartmalar burada her
yere yayılmış durumda. Çevrede bulunan haç kabartmalarından bu çeşmenin
daha geç dönemlerde bir kiliseye çevrildiğini anlıyoruz. Buradan sağa doğru
ilerleyen bir patika sizi Laodikya’nin küçük tiyatrosuna oturuyor. Son yıllarda
üzerindeki toprağı temizlenmiş tiyatro, sahne binasının dışında çok
iyi korunmuş durumda. Buradan kısa bir yürüyüş sizi daha büyük bir
tiyatronun kalıntılarına götürür. Şehrin köy tarafında yer alan
stadyum oldukça iyi korunmuş durumda. Yaklaşık 12.000 kişi aldığı düşünülüyor.
Laodikya stadyumunda atletizm yarışmaları, güreş, cirit atma ve gladyatör
döğüşlerinin yapıldığı sanılıyor.
Su kemerleri Şehre gelen suyun
birçok mineral içermesi su kemerlerini inşa eden mühendisleri değiştirilebilen
halkalar koymaya yönlendirmiş.