Antik Dönemde Tekne Yapımı
Tarihin ilk cağlarından itibaren suyu kullanan insanoğlu,
önce sazdan yapılmış salları, kayıkları, hava ile şişirilmiş hayvan
derilerinin kullandı. Hatta hayvan derilerinin yan yana koyarak, tas, mermer
gibi ağır yükleri taşıdı. Daha sonra ağaç gövdelerinden sallar yapan
insanoğlu, zaman zaman büyük ağaçların gövdelerini kayık gibi oyarak
amaca uygun kullandı.
İlk yapılan teknelerde kalasların birbirine iplerle veya
kalasların zıvanalarla birbirine bağlandığını görürüz. İlk önceleri
omurga ve daha sonra ise geminin kalaslarının çakılması ile inşa edilen bu
tekneler çok zahmetli idi. Çok kısa aralıklarla zıvanaların ve kalaslar için
uzun ve kavisli parçaların hazırlanması çok zaman almakta idi. Ama insanoğlu
her zaman olduğu gibi daha kolay ve daha ekonomik yöntemlere yöneldi. Geminin
sağlamlığını bir kaburga veya iskelet ekleyerek sağladı.
Önceleri, kaburgaların en sonda konulması uzun bir sure
kullanılan bir metoddu. Bunun MS. 2 yüzyılda değiştiğini, omurgadan sonra,
kaburgaların yani geminin iskeletinin yapıldığını en sonunda ise diş
kaplama kalaslarının konulduğunu biliyoruz. Bunun yani sıra önceki yüzyıllarda
karsımıza çıkan ve 2. yüzyılda sıkça kullanılan geminin dıştan kursun
tabaka ile kaplanması da ortadan kalkar. Önceki cağlardaki diş kaplamada ve
zıvanaların çok sik konularak geminin sağlamlığın elde edilmesi yerine
kaburganın inşası önem kazanır. MS.4 yüzyıl gemisinde bunun tamamen
değiştiğinin ve metal cıvataların kullanıldığı görüyoruz. Bu cıvatalar
demir veya bakir olabiliyordu. Yassıada'da bulunan Bizans batıği gemi yapımı
acısından özel bir yer tutar. Bu gemi daha sonra Ortaçağda klasik hale
gelen önce omurga ve kaburgadan meydana gelen geminin iskeleti ve daha sonra
kalas kaplamalar konularak inşa edilmiştir. Şüphesiz bu büyük değişim
ile tekne inşa edenler kalasları birbirine tutturan binlerce zıvana ile ugraşmiyacaklar, çok uzun ve kavisli kalasları bulmak çok uzun zamanlarını
almayacaktı. Omurga, kaburga iskeleti üzerine çakılan kalaslar daha kısa,
daha az zahmetli ve ekonomikti.
|